Wpływ piractwa na chmury nad Atlantykiem. Naukowcy korzystają z naturalnego eksperymentu

25 listopada 2025, 16:59

W styczniu 2020 roku zaczęły obowiązywać ostrzejsze normy zawartości siarki w paliwie używanym w transporcie morskim. Ich celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia związkami siarki. Aerozole wpływają na tworzenie się chmur i ich jasność, co ma wpływ na bilans energetyczny Ziemi. Chmury powstające z udziałem takich zanieczyszczeń są jaśniejsze i odbijają więcej promieniowania słonecznego. To wywołuje efekt chłodzący, który maskuje znaczną część ocieplenia



Rodzina od pokoleń przechowywała starą książkę. Okazało się, że to unikatowy skarb

13 listopada 2025, 10:08

W pewnej rodzinie z okolic Bergen od pokoleń znajdowała się stara książka. Rodzinna tradycja mówiła, że pochodziła ona z klasztoru na zachodzie kraju. Niedawno jej członkowie postanowili przekazać ją do Narodowej Biblioteki Norwegii. Gdy konserwator Chiara Palandri po raz pierwszy ją zobaczyła, od razu zdała sobie sprawę, że ma do czynienia z czymś unikatowym. Jej uwagę przyciągnęła niezwykła oprawa. Nigdy nie widziałam niczego podobnego, mówi Palandri. Teraz muzeum wzywa na pomoc międzynarodowych ekspertów, a dotychczasowe badania sugerują, że to jedna z trzech najstarszych, a może najstarsza, zachowana norweska książka.


Ołtarz z Tikal to kolejny dowód wielkich wpływów i okupacji przez Teotihuacán

10 kwietnia 2025, 08:35

W Tikal, jednym z najważniejszych miast cywilizacji Majów, znaleziono ołtarz sprzed 1600 lat. Zabytek poszerza naszą wiedzę o ówczesnych stosunkach między Tikal i Teotihuacán. Miasto Teotihuacán powstało w I wieku z rozproszonych wiosek i szybko stało się dominującą siłą w regionie. W IV wieku Teotihuacán przeją władzę w Tikal. W 1. połowie I tysiąclecia był jednym z najludniejszych miast świata. Jednak w VII-VIII wieku stracił na znaczeniu, od VIII wieku dowody na wpływy Teotihuacán w Tikal znikają, a Tikal przeżywa rozkwit trwający do początków X wieku.


Po trzech latach pracy konserwatorzy udostępnili unikatowy średniowieczny bestseller

1 kwietnia 2025, 10:56

Po 3 latach specjalistycznych prac naukowcy z University of Cambridge zbadali, zdigitalizowali i udostępnili fragmenty rzadkiego średniowiecznego bestsellera z cyklu o czarodzieju Merlinie. Niezwykły XIII-wieczny manuskrypt został znaleziony w 2019 roku w Cambridge University Library w okładce XVI-wiecznego rejestru. Suite Vulgate du Merlin to część starofrancuskiego cyklu Wulgaty, zwanego też Lancelot-Graal.


Czerwone mięso zwiększa ryzyko rozwoju demencji

17 stycznia 2025, 10:19

Spożywanie czerwonego mięsa to znany czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób. Nowe badania, przeprowadzone przez Mass General Bringham, Harvard T.H. Chan School of Public Health oraz Broad Institute (MIT i Harvard), wykazały, że czerwone mięso – szczególnie przetworzone – zwiększa ryzyko demencji. Co więcej, naukowcy wykazali, że zastąpienie przetworzonego czerwonego mięsa takimi źródłami białka jak orzechy, rośliny strączkowe czy ryby, zmniejsza ryzyko demencji o około 20%.


Złoty czy srebrny pierścionek - który będzie bardziej uniwersalny?

15 stycznia 2025, 15:32

Biżuteria to nie tylko ozdoba, ale także wyraz osobowości i stylu. Złoty czy srebrny pierścionek? To pytanie, które spędza sen z powiek niejednej osobie, szczególnie gdy szuka rozwiązań zarówno na co dzień, jak i na wyjątkowe okazje. Nie da się ukryć, że obie opcje mają swoje niepowtarzalne zalety. Sprawdźmy zatem, od czego zależy ostateczny dobór biżuterii na palec.


Ryby i ośmiornice tworzą złożone sieci społeczne podczas wspólnych polowań

25 września 2024, 12:07

Czasowe sojusze między ośmiornicami i rybami rafowymi są dokumentowane od dziesięcioleci. Mogą one obejmować licznych uczestników z rożnych gatunków. Ośmiornice i ryby są znane ze zbiorowych polowań, podczas których czerpią korzyści z morfologii i strategii polowań drugiej strony - podkreśla Eduardo Sampaio, Uniwersytetu w Lizbonie oraz Instytutu Zachowania Zwierząt Maxa Plancka. Ponieważ dochodzi do połączenia sił licznych partnerów, tworzy się złożona sieć. Jak się okazuje, jest ona znacznie bardziej skomplikowana niż się wydawało.


Cukrzyca typu 2. Polifenole a prewencja cukrzycy. Przegląd badań klinicznych.

28 kwietnia 2024, 09:59

Cukrzyca typu 2 (T2D) jest przewlekłą chorobą z zaburzeniami regulacji metabolicznej, w szczególności nieprawidłowym metabolizmem glukozy, któremu towarzyszą powikłania, w tym choroby sercowo-naczyniowe, retinopatia, nefropatia, neuropatia, owrzodzenia nóg i zgorzel.


Co dwunasta gwiazda „pożarła” planetę

22 marca 2024, 10:51

Bliźniacze gwiazdy powstają z tej samej chmury molekularnej. Powinny mieć więc ten sam skład. Jednak gdy naukowcy z projektu ASTRO 3D oraz ich koledzy z Węgier, USA i Australii, przyjrzeli się 91 wędrujących razem parom bliźniaczych gwiazd odkryli, że 8% gwiazd miało inny skład niż powinno. Autorzy badań doszli do wniosku, że gwiazdy te najprawdopodobniej pochłonęły planetę lub materiał z dysku protoplanetarnego


Wielkie złoża wody na równiku Marsa

22 stycznia 2024, 05:54

Ponad 15 lat temu Mars Express zbadał marsjańską Medusea Fossea Formation (MFF) i zauważył wielkie depozyty o głębokości 2,5 kilometra. Wówczas nie było jasne, czym one są. Niedawno orbiter odwiedził ponownie ten obszar i tym razem dokładnie określił, z czym mamy do czynienia. Ponownie zbadaliśmy MFF, wykorzystując nowe dane z radaru MARSIS i stwierdziliśmy, że formacja jest grubsza niż sądziliśmy, ma 3,7 kilometra, mówi główny autor badań, Thomas Watters ze Smithsonian Institution.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy